W każdym kraju, w tym w Wielkiej Brytanii są lokalne przepisy i kryteria ustalenia podstawy rezydencji podatkowej i opodatkowania. W Wielkiej Brytanii mimo wprowadzania zmian, w celu ułatwienia procedur rezydencji wiele osób nawet nie wie, kiedy stają się rezydentami podatkowymi. Nie wiedzą w związku z tym jak optymalizować podatki i korzystać z rozbudowanego systemu wielu świadczeń socjalnych. W poniższym tekście wskażę, jak połapać się w brytyjskim systemie i sprawić, że przeprowadzka do Wielkiej Brytanii będzie dobrze zaplanowana.

Polacy na Wyspach

W Wielkiej Brytanii wciąż przebywają setki tysięcy Polaków. Polacy są drugą grupą narodową, po Indiach pod względem liczby zaludnienia Wysp. Spis powszechny przeprowadzony w 2021 roku^[1] wykazał, że w Anglii i Walii mieszka 743 tys. osób urodzonych w Polsce. Dla porównania obywateli urodzonych w Indiach na wyspach brytyjskich jest 920 tyś. co stanowi 1,5 proc. mieszkańców. 

Wykres 1. Top 10 krajów urodzenia spoza Zjednoczonego Królestwa, których obywatele zamieszkują Anglię i Walię. Porównanie 2021 r. z 2011 r.

Z kolei osób z polskim obywatelstwem jest 760 tyś i polski paszport jest nadal najczęstszym paszportem spoza Zjednoczonego Królestwa posiadanym w Anglii i Walii.

Wykres 2. Polski paszport najczęściej posiadanym paszportem spoza Zjednoczonego Królestwa w Anglii i Walii – Wykres przedstawia 10 najczęściej posiadanych paszportów spoza Zjednoczonego Królestwa w 2021 roku, w porównaniu z danymi z 2011 r.

Mimo, że Polacy dalej stanowią tak dużą grupę, to wraz z Brexitem spadła liczba cudzoziemców przeprowadzających się do Wielkiej Brytanii w tym Polaków.  Jest to niewątpliwie związane ze zmianą zasad emigracji do UK. Od 1 stycznia 2021 roku nie obowiązują już zasady swobodnego przepływu osób, przez co przeprowadzka do Wielkiej Brytanii jest obarczona wieloma warunkami. A obywatelom polskim często ciężko jest się połapać w obowiązujących przepisach. Nic dziwnego, gdyż w większości krajów są to 3-4 warunki, dość proste do spełnienia. A w Wielkiej Brytanii jest to cały katalog zasad a koszty porady prawnej są na Wyspach wygórowane. Zatem wielu Polaków zamieszkujących UK zgłasza się do nas po poradę. Chcą oni niezależnie od przeszkód osiedlić się na Wyspach. Wybierają to miejsce na prowadzenie biznesów, kierując się faktem, że gospodarka brytyjska jest stabilna, a system prawny przewidywalny. Wielka Brytania też jest sama dużym rynkiem i daje dobrą podstawę do dalszej ekspansji. Ponad to oferuje korzyści i zachęty dla rezydentów podatkowych. 

Jak zatem zostać rezydentem podatkowym w Wielkiej Brytanii?

W UK nie dość, że rok podatkowy jest inny i trawa od 6 kwietnia do 5 kwietnia roku następnego. To jeszcze w UK warunki rezydencji podatkowej są inne niż w większość krajów w Europie, zatem porównanie ich ze sobą, to niezła łamigłówka. Wyobraźmy sobie osobę, która nie zgłosiła zmiany rezydencji podatkowej i zgłaszają się nagle dwa urzędy skarbowe, różnych krajów i trzeba przedstawić odpowiednie argumentacje i porównać warunki dwóch systemów. Sami zobaczycie poniżej, że nie jest to proste zadanie. Przyjrzyjmy się zatem bliżej jak ustalić, czy jest się rezydentem podatkowym na Wyspach.

Ustawowy test rezydencji podatkowej w Wielkiej Brytanii

Pierwszą rzeczą, którą musi zrobić każdy, kto właśnie przeprowadził się do Wielkiej Brytanii lub już tu mieszka, jest ustalenie statusu rezydencji podatkowej. W 2013 roku HM Revenue & Customs wprowadziło specjalny Statutory Residence Test (SRT), który składa się z trzech głównych części i serii prostych pytań. Odpowiadając na te pytania będziesz w stanie zrozumieć, czy jesteś/byłeś brytyjskim rezydentem podatkowym w dowolnym roku podatkowym. Testy działają w taki sposób, że spełnienie pierwszego z nich nie wymaga przechodzenia do kolejnego. 

1. Automatic overseas tests
   • Po pierwsze, można zostać uznanym za nierezydenta podatkowego UK, jeśli dana osoba pozostawała rezydentem podatkowym w UK przez jeden lub więcej spośród trzech poprzedzających lat podatkowych i dodatkowo, spędziła mniej niż 16 dni w danym roku podatkowym w UK. 
   • Po drugie, można zostać uznanym za nierezydenta podatkowego UK, jeśli dana osoba nie była rezydentem podatkowym UK w żadnym z trzech lat podatkowych poprzedzających dany rok podatkowy i jednocześnie, spędziła w UK w danym roku mniej niż 46 dni.
   • W końcu, można zostać uznanym za nierezydenta podatkowego w UK jeśli w danym roku podatkowym dana osoba pracowała na pełen etat poza UK oraz spędziła w UK mniej niż 91 dni w danym roku, a liczba dni w trakcie których pracowała przez co najmniej 3 godziny w UK była niższa niż 31 i nie było istotnej przerwy od pracy poza UK.
2. Automatic UK tests
   • Po pierwsze, osoba zostanie uznana za rezydenta podatkowego UK jeśli spędzi w UK co najmniej 183 dni w danym roku podatkowym.
   • Po drugie, osoba będzie rezydentem podatkowym w UK jeśli posiada w UK dom przez cały rok podatkowy oraz dom był do dyspozycji w UK przez co najmniej 91 dni w roku podatkowym, a co najmniej 30 z tych 91 dni dom był wykorzystywany przez daną osobę w trakcie pobytu w UK. W tym samym czasie dana osoba nie posiadała domu w innych krajach poza UK, a jeśli posiadała taki dom, to przebywała w nim przez mniej niż 30 dni w danym roku podatkowym.
   • Po trzecie, można zostać uznanym za rezydenta podatkowego UK, jeśli dana osoba pracowała w UK na pełny etat przez 365 dni w roku podatkowym, ponad 75% czasu w ciągu tych 365 dni obejmowała dni ponad 3 godzin pracy UK, co najmniej jeden dzień musi znajdować się zarówno w okresie 365 dni oraz w roku podatkowym i obejmować więcej niż 3 godziny pracy w UK.
3. Sufficient ties test
   • Na podstawie tego testu, weryfikuje się czy dana osoba ma rezydencję podatkową w UK na podstawie liczby aspektów, które łączą ją z UK tj.:
     • połączenie rodzinne (tj. najbliższa rodzina mieszka w UK),
     • połączenie miejsca zamieszkania (tj. posiadanie miejsca zamieszkania w UK przez co najmniej 91 dni),
     • połączenie pracy (tj. co najmniej 40 dni pracy w UK), 
     • połączenie „90 dni” (tj. przebywanie 90 dni w UK w czasie któregokolwiek z ostatnich 2 lat podatkowych),
     • połączenie kraju (tj. więcej czasu spędzonego w UK niż w innym państwie).

Zależnie od czasu spędzonego w UK, różna liczba testów jest wymagana, aby określić rezydencję podatkową w UK.  Jeśli dana osoba była rezydentem podatkowym UK w co najmniej w 1 roku podatkowym z 3 lat poprzedzających analizowany rok to następujące liczby testów są wymagane:

• gdy w UK spędzono 16-45 dni: co najmniej 4 testy,
• gdy w UK spędzono 46-90 dni: co najmniej 3 testy,
• gdy w UK spędzono 91-120 dni: co najmniej 2 testy,
• gdy w UK spędzono ponad 120 dni: co najmniej 1 test.

Natomiast, jeśli dana osoba nie była rezydentem podatkowym w UK w żadnym z 3 lat podatkowych poprzedzających analizowany rok podatkowy, to następujące liczby testów są wymagane (oraz test połączenia kraju się nie stosuje):

• gdy w UK spędzono 46-90 dni: co najmniej wszystkie 4 testy 
• gdy w UK spędzono 91-120 dni: co najmniej 3 testy,
• gdy w UK spędzono ponad 120 dni: co najmniej 2 testy.

Wypełnienie testu (SRT) da Ci możliwość zrozumienia swojej pozycji jako rezydenta w Wielkiej Brytanii dla celów podatkowych. Należy jednak pamiętać, że na każdy rok podatkowy należy patrzeć osobno, dlatego testy należy stosować dla każdego roku osobno. Jeśli jesteś rezydentem w Wielkiej Brytanii dla celów podatkowych, pozycja wyjściowa jest taka, że jesteś rezydentem podatkowym przez cały rok podatkowy, w którym przyjechałeś. Kiedy już to ustalisz, musisz sprawdzić dalsze testy. Wówczas dowiesz się czy jesteś rezydentem przez cały rok podatkowy, w którym się przeprowadziłeś, czy też możesz podzielić rok na dwie części, w których jesteś rezydentem dopiero od dnia wjazdu do Anglii.

Jesteś rezydentem podatkowym Wielkiej Brytanii co dalej?

Jeśli na podstawie wyników testu zostaniesz zaklasyfikowany jako rezydent podatkowy, obowiązują Cię te same zasady, co każdego innego rezydenta podatkowego w Wielkiej Brytanii. Rezydentem podatkowym jesteś przez cały rok od 6 kwietnia do 5 kwietnia roku następnego i musisz zadeklarować wszystkie swoje dochody uzyskane w tym okresie. Co oznacza, że musisz zadeklarować i zapłacić podatek od wszystkich swoich międzynarodowych dochodów bez względu na kraj i źródło ich pochodzenia składając zeznanie podatkowe.

Czy zawsze mieszkając lub pracując w Londynie zostajesz rezydentem UK?

Brytyjski system prawny jest bardzo racjonalny i logiczny. Np.: system ten pozwala w sposób bardzo logiczny wytłumaczyć, że osoba, która ma miejsce zamieszkania oraz zatrudnienie w Londynie może nie być rezydentem podatkowym w UK, dlatego że jej powiazania z Polską są większe. 

Oczywiście należy zakładać, że gdy przeprowadzasz się do Wielkiej Brytanii w celu osiedlenia się tam na stałe, to najprawdopodobniej staniesz się rezydentem dla celów podatkowych od daty przyjazdu, a nie od daty rozpoczęcia roku podatkowego. Wtedy możesz skorzystać z dodatkowych możliwości jakie daje system podatkowy. Bowiem wszyscy non-domiciles, czyli ci, którzy nie urodzili się w Wielkiej Brytanii, mogą wybrać opodatkowanie na zasadzie remittance basis  tj.: być opodatkowani tylko od dochodów uzyskanych w UK lub przywiezionych do UK.

Jeśli jesteś rezydentem podatkowym w UK, ale nie masz tam domicylu. Oznacza to, że opodatkowane zostaną jedynie dochody i zyski zagraniczne, które są wydawane w UK lub tam zarobione. Dochody, które powstają za granicą i pozostają za granicą nie będą opodatkowane w Wielkiej Brytanii. O remittance basis należy wnioskować co roku w rocznym rozliczeniu podatkowym. 

To nie koniec zawiłości brytyjskiego systemu rezydencji podatkowej

W Wielkiej Brytanii Twój status imigracyjny i rezydencja podatkowa nie są bezpośrednio powiązane i muszą być rozpatrywane oddzielnie. Twój status imigracyjny to Twoje prawa do wjazdu, zamieszkania i pracy w kraju w zależności od posiadanej wizy lub obywatelstwa. Twoja rezydencja podatkowa musi być brana pod uwagę przy przyjeździe do kraju na każdym typie wizy.

Najtrudniejsze jednak jest umiejętne określenie rezydencji podatkowej pomiędzy dwoma krajami. W całej Europie kryterium dni spędzonych w danym roku podatkowym określa się w ramach roku kalendarzowego. Ponieważ w UK patrzy się na okres od 5 kwietnia do 4 kwietnia roku następnego, to może się zdarzyć, że w tym samym roku na bazie samego czasu spędzonego jest się rezydentem w dwóch krajach. Do tego UK nie zawsze pozwala skorzystać ze split year. W takich zawiłych sytuacjach pomaga dobrze zbudowany defence file wskazujący powiązania z danym krajem, w którym mieszkaliśmy. Bardzo ważne jest, aby go dobrze przygotować. 

Przeprowadzka do Wielkiej Brytanii – kwestie imigracyjne – kluczowe fakty

Aby przeprowadzić się na Wyspy trzeba uzyskać wizę pracowniczą według nowego systemu punktowego. Po 5-ciu latach pobytu można starać się o status osoby osiedlonej. Do przekroczenia granicy potrzebny jest paszport. Uwaga rok podatkowy w Wielkiej Brytanii różni się od polskiego, co niesie często za sobą wiele komplikacji a jest to 6 kwietnia – 5 kwietnia roku następnego (sic!).

Jest wiele rzeczy, o których należy pamiętać przy ustalaniu statusu rezydencji w Anglii dla celów podatkowych. Właściwe planowanie podatkowe musi obejmować wszystkie aspekty Twojej przeprowadzki do Wielkiej Brytanii. Aby uniknąć niespodzianek i niepotrzebnie dużych kosztów podatkowych, warto skorzystać z porad ekspertów w tym zakresie. A jeśli weźmiesz pod uwagę, że w chwili obecnej podatki jakie płacisz w Polsce są potencjalnie najniższe w Europie, dobrze się upewnij, że masz brytyjską rezydencję podatkową, bo może możesz nadal rozliczać podatki w Polsce. 

^[1] International migration, England and Wales, Census 2021, Office for National Statistics – https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/internationalmigration/bulletins/internationalmigrationenglandandwales/census2021